Het maakt niet uit welke dorp of stad ik bezoek; als het even kan ga ik op zoek naar de plaatselijke bibliotheek. Dat mag je gerust beroepsdeformatie noemen. Vanmiddag fietsten we, ondanks de weinig fietsvriendelijke lucht, naar Hulst. We waren er binnen 20 minuten. Nog voordat we waren afgestapt opperde ik een bezoek aan de bibliotheek.  Ik wilde tenslotte ook graag weten of een inwoner van Terhole gemakkelijk aan bibliotheekboeken kan komen of juist met smart zit te wachten op een volwaardige digitale bibliotheek.

We namen niet de moeite het adres van de bibliotheek op te zoeken op de smartphone. We waren er van overtuigd dat de bibliotheek in het centrum zou zitten omdat bibliotheken daar voor ons gevoel nu eenmaal horen te zitten. Bovendien is Hulst zo’n mooi stadje dat je er met plezier rondstruint. Toen we na drie rondjes echter nog steeds geen bewegwijzering zagen, een dame van rond de 60 ons liet weten ook geen flauw idee te hebben van de locatie en het ook nog eens begon te plenzen, besloten we een overdekt terras op te vluchten en de telefoon dan toch maar te raadplegen. Via de website vonden we het adres, via Google Maps de route. De Bibliotheek bleek dus niet in het centrum te liggen. Toen geloofden we het wel even. Dat ik, als volger van het bibliotheeknieuws, beter had moeten weten realiseerde ik me pas toen ik ‘thuis’ de laptop opende. De posters die we onderweg naar huis achter ramen zagen hangen, posters die “Wij zeggen neen tegen verhuis bieb” schreeuwden, hadden geen belletje doen rinkelen.

Ik had beter moeten weten omdat de bieb in Hulst recentelijk veel in het nieuws was. Vanwege de ophef over de filialen in Kloosterzande en Vogelwaarde, maar ook vanwege de politieke strijd over de huisvesting van de bibliotheek in Hulst zelf. In de krantenbank lees ik nu een artikel in de PZC van 31 maart 2012, met de titel Lezen is zware kost. Een citaat:

Hulst heeft weer wat. Dat is geen nieuws, zult u zeggen. Klopt, maar het gaat ditmaal wel ergens over. Het gaat over de bibliotheek. Nu nog thuis in Den Dullaert, maar straks wellicht onderdeel van de Houtmarktplannen in de binnenstad. Voorstanders van behoud van de bieb in Den Dullaert voeren actie. Met rode posters met als opschrift: ‘Wij zeggen neen tegen verhuis bieb’. Zo wordt de plaatselijke bevolking gemobiliseerd tegen de verhuizing naar de Houtmarkt. Intelligente actie, want zonder bibliotheek ligt Den Dullaert min of meer op apegapen. Maar dat wordt er niet bij gezegd.  De actievoerders stippen vooral de in hun ogen zwakke plekken van de nieuwe huisvesting aan. De binnenstad is verkeersonveilig voor kinderen. Wie een boek wil lenen, moet voortaan parkeergeld betalen. Als je daar in de buurt al een parkeerplek kunt vinden.  Zo staat het ook ongeveer in een begeleidend schrijven. Een trits argumenten, verbonden door komma’s, waarvan een gewone lezer buiten adem raakt.

Vervolgens lees ik meer over hoed en rand op de sites van BN/De Stem, de PZC en Omroep Zeeland…en in een bijdrage van Conny van Gremberghe, uit 2010. Den Dullaert Hulst in de problemen windt er geen doekjes om. Leefbaarheid is ook hier de inzet van een politiek schimmenspel, zoveel is wel duidelijk.

Bibliotheken willen dolgraag het kloppende hart van de samenleving zijn. Waar dat hart precies ligt? Daar zijn de meningen over verdeeld. De een vindt dat bibliotheken decentraal in scholen of wijkcentra moeten opereren, de ander gelooft in samenwerking met andere culturele organisaties, in een mooi gebouw in een stadscentrum. Zelf zie ik ook veel in de samenwerking op school- en wijkniveau, maar in de rol van toerist moet ik toch erkennen dat een bibliotheek die niet in het centrum ligt voor mij onzichtbaar is. Dan voelt de decentrale bibliotheek opeens meer als een service voor hulpbehoevenden dan als een instituut dat als trots kenniscentrum middenin de samenleving staat. Ik ervaar dat als een leermoment.

Maar dat geldt voor mij. Hoe zou een Terholenaar denken over een bibliotheek in de stad zelf? Dat zal ik toch eens aan een paar mensen vragen.Valt een dorpsbewoner ook over de parkeergelden, zoals de tegenstanders van een nieuwe locatie? Dat lijkt ons zo gek. Wij hadden als Middelburgers juist het gevoel dat Hulst erg autovriendelijk is. Dat heeft uiteraard ook nadelen maar is wel een verademing als je het vergelijkt met thuis. Daar rijd je soms gewoon even door naar Vlissingen, omdat je daar zo lekker -en gratis- voor de deur van de supermarkt kunt parkeren, net als in Hulst. Dan loop je toch ook meteen even door naar de bibliotheek? Zo groot is het centrum toch niet? Of is dat simpelweg een verschil in beleving en gewenning?

Foto opening bibliotheek Den Dullaert 1974: Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek